کل رهايي عبارت است از بازگرداندن جهان انسان و روابط انسان به خود انسان. رهايي سياسي از يک سو تقليل انسان است به عضوي از جامعه ي مدني، به فردي مستقل و خود پرست، و از سوي ديگر به يک شهروند، يعني شخصيتي حقوقي. تنها زماني که فرد انسان، انسان واقعي، شهروند انتزاعي را دوباره به خويش بازگرداند و انسان به عنوان يک فرد در زندگي هرروزه اش، کار فردي اش و روابط فردي اش به موجودي نوعي تبديل شود؛ تنها زماني که انسان توانايي هاي اختصاصي اش را چون نيروهاي اجتماعي بشناسد و سازمان دهد و به اي سان ديگر نيروهاي اجتماعي را از نيروهاي خويش به شکل قدرت سياسي جدا نکند، تنها در آن زمان است که رهايي انسان کامل خواهد شد. از متن کتاب