سرآغاز دوره‌اي كه اينك كار خود را درباره آن آغاز مي‌كنم، دوران مهمي از تاريخ ايران است كه نيك و بد احوال آن در وضع روزگاران بعد به تمام معني موثر است. اين دوران و دنباله منطق آن تا انقلاب مشروطيت، با فراز و نشيب‌هايي كه داشت، مجموعه‌اي از اضداد يا جنبه‌هاي خوب و بد آن شمرده مي‌شود.