متني از کتاب بازخواني عرفاني مباني هنرهاي تجسمي : جاي خالي دريافت هاي عاطفي و معنايي در زبان تصوير امروز محسوس است و بازخواني آموزنده هاي تصويري گذشتگان براي پيوستگي و تداوم فرهنگ تصويري هر جامعه يک ضرورت قلمداد مي شود. مفاهيم عناصر بصري و کيفيات معنايي آن در سنت هنرهاي تجسمي ( ايران پس از ورود اسلام ) جايگاهي مقدم تر از صورت و شکل و رابطه اي ناگسستني و پيوند خاطري با باورها و الگوهاي کهن جامعه گذشته خود داشت است. نگرش دروني و وابسته به اين معيارهاي سنتي در تفسير و تجسم پيرامون هنرمند ايراني ، معناي واژه «ديدن» را از تعاريف کلاسيک به تعريفي کيفي و والانمود (intuition) ّبدل ساخته و معناي اين واژه را تکميل کرده است . اين کتاب به بررسي چگونگي نگاه هنرمند ايراني در تجسم بخشي پيرامون خود مي پردازد ؛ نمونه هاي تصويري و نقل شده از کتب عرفاني در متن حاضر و تطابق آن با عناصر و کيفيات بصري حکايت از آگاهي هنرمند ايراني در عرصه شناخت باطني اجزا و ويژگي هاي تصوير دارد : نقطه نماينده وحدانيت ، خط نماد عقل کل (طرح آفرينش ) ، اشکال به مثابه پديده هاي کائنات ، رنگ تطبيق يافته با نظام هاي چندگانه هستي و مراتب شهود ... و همگي يادآور کثرت در وحدت و کمال در کيهان زايي (تکوين ) هستند. در اين راستا ، تصوير در قسم پذيري صوري خود محدود مي ماند ولي در معنا ، تعاريفي تاويل پذير مي يابد.پرداختن به خاطرات ازلي به معناي تقليد از گذشتگان نيست ، بلکه به معناي باززايي آن مطابق با شرايط حال است . شناخت حسي - بومي اين مبادي سواد بصري براي طراحان جامعه ايراني که گريبان گير بازي هاي بي دليل اشکال و برخوردهاي فرمي در حوزه تصوير و نوشتار شده اند ، لازم به نظر مي رسد تا بتوانند با شناخت بهتر امکانات ماهوي بيشتري را بازيابند.