هر پديده‌اي در معرض آسيب‌هايي پيدا و پنهان است كه هويت و كيان آن را تهديد مي‌كند. دين، كه پديده‌اي آسماني است، و جامعه ديني، كه عهده‌دار پيوند آسمان و زمين است، از اين قاعده بيرون نيست. آسيب‌شناسي ديني عهده‌دار مطالعه باورها و رفتارهاي نادرست ديني است. اما براي آسيب‌زدايي هيچ راهي كوتاه‌تر و مطمئن‌تر از گردن نهادن به حكومت عقل نيست. دين سالم در عقل سالم و جامعه عقلاني است. فرد يا جامعه‌اي كه عقلاني نباشد، ديني هم نيست و دين را هم تباه مي‌سازد: يا آن را داروي خواب مي‌كند و يا شوكران مرگ.