مقالات شمس كه مجموعه‌اي‌ست از گفتار‌هاي شمس در قونيه، تنها اثر مكتوب به‌جا مانده از اين شيخ شوريده و مرموز است. همين گفتار‌ها و همين كلام جادويي بود كه آن توفان عظيم را در وجود مولانا به پا كرد و او را از پيله‌ي خود به در آورد. اين متن، در عين حال، شاهكار بي‌نظير ساده‌نوسي و ايجاز و در صورت فصل‌بندي شده‌ي اين كتاب، چونداستان بلندي‌ست اثر يكي از اساتيد بزرگ‌فن.