سهراب شهيدثالث را بيشتر با غيابش از سينماي ايران به جا مي‌آوريم تا با حضورش. درست است که، علي‌رغم غيابش پس از فقط دو فيلم، سبک و سايه‌ي حضور مصرِّ او را بيشتر از هر کجاي ديگر در سينماي ايران مي‌بينيم، ولي او خودش را فيلم‌سازي متعلق به جايي خاصي نمي‌دانست و زبان سينمايش را وراي مرزهاي جغرافيايي تعريف مي‌کرد. براي همين در آغازِ موفقيت جهانيِ دو فيلم ايراني‌اش و در اوج خلاقيت و نيروي جواني تن به مهاجرت داد. شهيدثالث در بحبوحه‌ي يکي از پوياترين جريان‌هاي سينماييِ جهان، يعني «سينماي نوين آلمان»، پا به آلمانِ غربي گذاشت و از معدود فيلم‌سازاني شد که توانستند در خارج از محدوده‌ي زبان مادري، و در جامعه و فرهنگي بيگانه، به ساخت فيلم‌هايي به سبک خود بپردازند. اما ناسازگاريِ او با جامعه‌ي آلمان کمتر از ايران نبود. از نوشته‌هايش چنين برمي‌آيد که مايل نبوده او را فيلم‌سازِ مهاجر يا ايراني يا هرکجاييِ ساکن آلمان بپندارند، بلکه مي‌خواسته او را کارگرداني صاحب‌سبک و فيلم‌سازي بشناسند که در سينماي آلمان کار مي‌کند. وقتي به‌تدريج فهميد که بايد از اين خواسته دست بشويد خود را «کارگر مهمانِ» سينماي آلمان ناميد و آخر کار از آلمان نيز مهاجرت کرد. نوستالژيِ جاي ديگر مجموعه‌اي است از گفته‌ها، يادداشت‌ها، و نامه‌هاي شهيدثالث، به همراه مقالاتي از نشريات آلماني‌‌زبان و مطالبي از همکاران و همچنين گفت‌وگوهاي نگارنده با دوستان و نزديکان او از زماني که در آلمان اقامت گزيد تا آن وقت که در آمريکا درگذشت. اما شايد بد نباشد که اين کتاب را «فيلم مستند»ي مکتوب در نظر بگيريد، فيلمي که سازنده‌ي آن مي‌خواسته تا هرچه را در مسير جست‌وجو از هنرمندي راديکال و سازش‌ناپذير و با شخصيتي بسيار پيچيده يافته، بدين شيوه تا حدي مستقل از هم و بي‌طرفانه و بدون دخالت و دستکاري در اختيار مخاطب بگذارد. شايد بدين‌گونه تصوير معترض، گاه متناقض، ناسازگار و در عينِ حال پر از شفقت و انسان‌دوستيِ شهيدثالث وفادارانه‌تر به مخاطب و علاقه‌مندان آثارش منتقل شود.