در اوايل قرن سوم پس از ميلاد، در ايالت پارس، خانداني که خود را به ساسان منسوب مي‌کردند، توانستند اشراف پارسي را گرد آورند و با ايجاد يک شور تازه مذهبي (زرتشتي) امپراتوري جديد ايراني را برپا کنند. بابک و پسرانش نقشه سياسي آسيا را تغيير دادند و به مدت چهار قرن خود را به‌عنوان يکي از قوي‌ترين قدرت‌ها در اواخر عهد باستان تثبيت کردند. اردشير اول، اولين فرمانرواي ساسانيان، به‌سرعت، شاهان محلي و آخرين پادشاه اشکاني، اردوان پنجم، را شکست داد. همچنين قدرت امپراتوري روم در بين‌النهرين مهار شد و متعاقب آن، جنگ‌هايي براي برقراري تعادل قدرت درگرفت. قلمرو امپراتوري ساساني به‌عنوان ايرانشهر شناخته مي‌شد. اين قلمرو، درواقع، يک امپراتوري غربي در آسيا بود که در جبه شرقي با جهان هندو ـ چيني، کوشاني، سپس هفتالي‌ها و ترک‌ها و پادشاهي گوپتا در حاشيه خود هم‌مرز بود. در غرب هم جهان رومي ـ بيزانسي با اين قدرت تازه، که از طريق فرات به بين‌النهرين رسيده بود، هم‌مرز شد. ساسانيان به مدت بيش از چهار قرن توانستند با اين اقوام، پادشاهي‌ها و امپراتوري‌ها با موفقيت کنار بيايند. کتاب حاضر، که حاصل دو همايش پژوهشي در اين زمينه در ايتاليا و ايالات متحده امريکاست و به قلم ده تن از متخصصان تاريخ دوره ساسانيان و بر اساس آخرين يافته‌ها به رشته تحرير درآمده است، به‌ويژه بر پيوندهاي اين سلسله با همسايگانش پرتوهاي جديدي مي‌افکند.