بسياري از خوانندگان شعر معاصر، در شعرِ احمد شاملو، به تعبير «سال اشكِ پوري، سال خون مرتضي» برخورده‌اند. امّا اغلب اين خوانندگان، از اسطوره ادبيّات سياسي آن دوران، مرتضي كيوان، كه حكومت كودتا پس از 28 مرداد 1332 او را به اعدام محكوم كرد، آگاهي چنداني ندارد. مرتضي كيوان انساني پاك‌باز و قلم‌زني نكته‌سنج بود و در دهه 1320 و آغاز دهه بعد، محور يك حلقه ادبي و فرهنگي مهم از شاعران و نويسندگان و مترجمان و اديبان جوانِ آن روزگار به‌شمار مي‌رفت: هوشنگ ابتهاج، محمدعلي اسلامي نُدوشن، ايرج افشار، نجف دريابندري، فريدون رهنما، احمد شاملو، مصطفي فرزانه، سياوش كسرايي، محمدجعفر محجوب، شاهرخ مسكوب و بي‌شمار نام‌هاي بزرگ ديگر. به علل تاريخي (ادامه سنّت سياست به روال هميشگي)، فرهنگي، رازداري و آبروداري، احساس ناايمني و تقيّه، نبودِ آزادي و ترس از افرادي نامعلوم و اي‌بسا موجبات ديگر، در ميان ما ايرانيان، آن‌ها كه مي‌بايست و مي‌توانستند كم‌تر گفته‌اند و نوشته‌اند و تجربه شخصي، اجتماعي و سياسي خود را به ديگران منتقل كرده‌اند. هدف كتاب حاضر جبران بخشي از اين نقصان تاريخي است. «كتابِ مرتضي كيوان» نموداري از سرگذشت عاطفي، فرهنگي و سياسي يكي از مبارزان با انگيزه عدالت اجتماعي است، انتقال ناتمام تجربه يك زندگي كوتاه امّا با صداقتي پُرشور؛ باشد كه به كاري آيد.