تالستوي روان‌شناسي ژرف‌نگر است. هيچ‌کس تحليلش را از مرزهاي دايره‌اي که او گسترده، پيش‌تر نبرده است، هيچ‌کس چنان نگاه موشکافانه‌اي به روح انسان نينداخته است و هيچ‌کس با چنان دقت و سازمندي به واکاوي نهاني‌ترين انگيزه‌ها، و نيز گذراترين و به‌ظاهر تصادفي‌ترين جنبش‌هاي روح آدمي همت نگمارده است. به هر صحنه‌ي کتاب که بنگريد، بررسي ريزبينانه‌ي مناسبات شخصيت‌ها را خواهيد ديد، يا رساله‌اي روان‌شناختي را که با وجود ناپيوستگي ساختاري، حياتي سرشار را در خود نهفته دارد، يا ردونشان نهاني‌ترين خزش‌هاي روح آدمي را – که هرچند گاه حتي براي عامل آن احساس نيز قدري ناشناخته و رمزآميزند – به هيئت کلام درمي‌آيند، بي آنکه از رازناکي‌شان کاسته شود.